Hình ảnh những ngôi miếu cổ đã phần nào gắn liền với đời sống và tâm tư của những ngồi làng tại Việt Nam.

Cho dù bạn có đi bất kì ngôi làng nào trên đất nước Việt Nam này đi chăng nữa, thì bạn sẽ luôn luôn nhìn thấy hình ảnh những ngôi miếu cổ kính mà không kém phần uy nghiêm. Miếu thường được xây ngay cạnh những cây đa hoặc cổ thụ. Nếu bạn có thắc mắc tại sao, thì xin thú thực là tôi cũng chịu. Biết rằng miếu là để thờ cúng thần linh, nhưng tại sao, lại có rất nhiều người đồn thổi rằng dù miếu có to bé, rộng hẹp, hay ở bất kì nơi đâu đi chăng nữa thì cũng đều có vong hồn vảng vất. Lý do là vì sao vậy? Vì miếu thường được xây ngay cạnh cây đa, cây cổ thụ? Hay đơn giản chỉ là vì oan hồn không có nơi nương náu, mà tìm đến những ngồi miếu cổ để mà có chỗ nương thân? Nhưng dù có đồn thổi gì đi chăng nữa, vong hồn cũng chỉ ghẹo người trần thế mà thôi, chứ tuyệt đối không có ý gì là hãm hại trừ khi người trần súc phạm đến họ. Xin được nhắc lại một lần nữa là, đa số chuyện ma đều là do người kể bịa đặt hoặc tưởng tượng ra, số ít còn lại là do họ đã thực sự tình cờ bắt gặp, hoặc do cái tính tò mò mà đã đi vào cái cõi mà không thuộc về họ. Nói về tôi, đọc mấy truyện trước, bạn đọc đã quá quen thuộc với tôi. Tôi, trung thực mà nói, chỉ là kẻ đi nghe những người khác, rồi lấy cái ý chính đó mà viết lại và thêm vào một chút gia vị, nhằm giúp cho những câu truyện đó thêm phần găy cấn, ly kì, và hồi hộp mà thôi. Có nói gì đi chăng nữa, truyện vẫn chỉ là truyện, còn cái sự thực thì vẫn luôn chỉ là một cái gì đó mà chưa một ai biết được. Thử hỏi trên đời này, có mấy ai zám đứng lên, tự vỗ ngực mình và nói lớn rằng “Ma quỷ chỉ là điều viển vong” mà trong sâu thẳm tâm trí họ không có một chút gì đó nghi hoặc. Câu chuyện mà tôi sắp kể dưới đây, xin nói trước là không có ý xúc phạm, hay bang bổ bất kì một ngôi miếu nào. Xin mời bạn đọc cùng thưởng thức.

“Ất! Ất! tỉnh dậy đi con”, mẹ thằng Ất cố lay người nó dậy. Phải lay người nó mãi, cộng thêm việc vẩy nước lên mặt nó mãi thằng Ất mới bắt đầu tỉnh. Khi tỉnh dậy, Ất thấy mình đang nằm tại nhà mình, với rất nhiều người nữa. Mẹ Ất thấy nó tỉnh dậy thì ôm con vào lòng, khóc sướt mướt. Bố nó thì thở phảo nhẹ nhõm. Thằng Ất cũng ôm lấy mẹ nó, nó hỏi:

– Sao con lại về đây được thế ạ?

Bố thằng Ất chỉ vào bác Thuận nói:

– Con mau cám ơn bác Thuận đi, chính bác ý đã đưa con về đây đấy.
Bác Thuấn tiếp lời:

– May cho mày, bác có công chuyện, trên đường về đi ngang qua miếu, thấy mày vật vã ghào thét một mình. Nghĩ bị ma nhập, bác mới chạy lại vả vào mặt mày mấy cái, mãi mày không tỉnh. Nên đành bế mày về đến nhà. Mày cũng nên cảm ơn thầy Sử đi. May có thầy giúp, nếu không là mày điên dại cả đời rồi đó.

Nghe đến đây, thầy Sử mới chắp tay và nói “năm mô, a di đà phật”. Thằng Ất như nhớ lại mọi chuyện, nó rùng mình, da gà lại nổi hết lên, cái cảm giác đó lại trở về. Thấy mặt nó bắt đầu tái đi, mẹ thằng Ất hỏi rằng có chuyện gì đã sảy ra, thằng Ất mới bắt đầu kể lại zọng run run.

Hôm đó, nó với thằng Mạo và con Ngọ đang đi chơi ngang qua miếu. Thằng Mạo kể rằng ngôi miếu làng mình có vong hồn hay lởn vởn và đã nhiều người bị trêu ghẹo rồi. Rồi nó dùng cái zọng rờn rợn để dọa con Ngọ và thằng Ất. Thằng Ất vốn là đứa chai lì, nên nó không zễ zàng gì tin vào ba cái chuyện đó. Thằng Mạo thấy vậy, nó liền nói với thằng Ất rằng nó nghe bố nó nói là đằng sau ngồi miếu có chôn một cái hộp gỗ, nếu nó có thể đào được cái hộp gỗ đó lên và mở ra, cầm về được một viên đá trong đó thì nó sẽ cõng thằng Ất một vòng quanh làng. Nghe thấy lời đề nghị quá zễ. Thằng Ất định chạy ra đào lên luôn, nhưng thằng Mạo zữ nó lại và bảo rằng:

– Lấy cái hộp đó là chuyện nhỏ, nhưng mày phải đi vào đêm mai, lúc mười giờ đêm, và không được cầm đèn, trừ một cây nến.

Thằng Ất chấp nhận lời thách thức mà không hề có chút gì sợ hãi. Tối hôm sau, nó chuẩn bị một cái cuốc nhỏ, một cây nến to và một hộp diêm. Đợi cho bố mẹ nó đã ngủ say, thằng Ất mới mò ra khỏi nhà và đi tới chô ngôi miếu. Vì cái làng này dân cư cũng không đông lắm, nên chỉ có hơn chín giờ tối là người nào về nhà người đó, đóng cửa hết. Con đường làng thì tối om om, và được chiếu sáng nhờ ánh trăng vằng vặc cộng với những ánh đèn hiu hắt phát ra từ nhà dân hai bên đường. Đi trên con đường làng này đây, thằng Ất mới hơi có một cái cảm giác rờn rờn, nó chưa từng một lần đi bộ một mình như thế này cả. Nó không hiểu được tại sao vẫn là con đường làng này, nó đã đi qua đi lại nhiều lần, mà tại sao cái đêm nay, nó lại có một cái cảm giác bất an đến lạ thường. Nhìn thấy ngôi miếu đã ở trước mặt, thằng Ất đứng lại, hít một hơi thật sâu và tiến về phía ngôi miếu. Lúc đang đến gần ngôi miếu, nó ngẩng lên nhìn cái cây đa to đùng ngã ngửa, cành lá um tùm, mà nhìn kĩ có thể liên tưởng tới hàng ngàng cánh tay đen xì đang vươn ra. Nó vừa tiến gần vào ngôi miếu, nhưng mắt vẫn chăm chú nhìn lên cây đa. Chợt nó giật mình đứng chững lại, khi mà trên cây đa giờ đây chợt xuất hiện