không. Thầy không hề cầm sách.
“Mấy ngày gần đây, trong lòng không yên tĩnh. Tối nay ngồi ở trước sân hóng mát, tôi đột nhiên nhớ tới hồ sen tôi vẫn ngày ngày đi qua. Dưới ánh trăng sáng ngời, nó có một dáng vẻ khác biệt. Trăng dần lên cao, tiếng nô đùa của bọn trẻ trên đường phố bên ngoài bờ tường đã dần biến mất. Bà xã ở trong nhà ru Nhuận Nhi ngủ… ngâm nga câu hát ru. Tôi âm thầm mặc áo khoác, mở cửa đi ra ngoài…”
Trời ạ! Cả lớp ngẩng đầu, há hốc miệng, ánh mắt kinh ngạc đổ dồn lên bục giảng nhìn người thầy đang ngẩng cao đầu, chắp hai tay sau lưng, đọc thuộc một bài tản văn khá dài. Thầy không cần nhìn sách cũng có thể đọc một cách rõ ràng, giọng vô cùng truyền cảm. Trong giọng nói của thầy có thơ, có họa, có tình, có cảnh, giống ảo ảnh mơ hồ, giống tiếng hát vang vọng. Thầy như đưa cả lớp tới hồ sen nhuộm ánh trăng bàng bạc đó. Trước mắt mọi người hiện ra hình ảnh bông sen lay động dưới ánh trăng, tỏa hương thơm dìu dịu.
Một điều kỳ diệu hơn, thầy Chương đã thể hiện được tâm trạng vi diệu rất khó phát giác của tác giả Chu Tự Thanh, đó là sự yên tĩnh mà ông theo đuổi trong suốt cuộc sống hiện thực ồn ào. Cả lớp say mê lắng nghe. Lúc này, thầy Chương cũng như chìm trong mộng cảnh do thầy tạo ra. Vẻ mặt nghiêm túc và thâm trầm của thầy có vẻ ôn hòa, khiến thầy như có sinh khí hơn.
“Tối nay, nếu có người ngắt sen, hoa sen ở đây cũng được coi là “quá đầu người”. Chỉ không thấy bóng nước lay động là không được. Điều này khiến tôi nhớ về Giang Nam. Mải chìm trong suy tư, đến lúc ngẩng đầu, tôi phát hiện đã đứng trước cửa nhà mình. Tôi lặng lẽ đẩy cửa đi vào, trong nhà không một tiếng động. Bà xã đã ngủ say từ lâu.” Thầy Chương đọc hết bài tản văn, không sai một chữ. Lớp học im phăng phắc, các bạn gần như nín thở, giọng nói truyền cảm của thầy vẫn phảng phất bên tai. Sau đó, không biết ai đó vỗ tay đốp đốp, tiếp theo, cả lớp cùng vỗ tay nhiệt liệt.
Thầy Chương lấy lại vẻ lạnh nhạt và nghiêm túc. Thầy tỏ ra thờ ơ trước tràng vỗ tay tán thưởng và khâm phục của đám học sinh, đến khóe miệng cũng không nhếch lên. Thái độ lạnh nhạt kỳ lạ của thầy khiến cả lớp càng ngạc nhiên trước việc thầy đọc thuộc bài tản văn một cách chính xác vừa rồi. Cả lớp không bảo nhau mà cùng nghĩ đến từ “đọc”, thầy không phải “đọc sách” mà là “đọc thuộc lòng”. Tiếng vỗ tay thưa dần.
Sau khi lớp học trở lại yên tĩnh, thầy Chương bắt đầu giới thiệu về tác giả. Về Chu Tự Thanh, thầy chỉ nói vài câu: “Chu Tự Thanh là giáo sư của Đại học Thanh Hoa kiêm viện trưởng Viện Văn học. Ông là học giả nổi tiếng, tác gia có ảnh hưởng lớn trên văn đàn, đồng thời cũng là người Trung Quốc có khí tiết. Thời tiểu học, các em đã được tiếp xúc với tản văn Màu xanh của ông. Thời cấp hai, các em từng học hai tản văn Bóng sáng sau lưng và Mùa xuân. Ngoài ra, phải kể đến các tác phẩm như Vội vàng, Truyện ký chọn bạn đời…”
“Thầy ơi, thầy có thể “đọc” tác phẩm Truyện ký chọn bạn đời không?”
Cả lớp quay đầu về nơi phát ra tiếng nói. Đó là một nam sinh cao gầy, cậu đỏ mặt, ánh mắt thách thức, giọng đầy mùi thuốc súng. Thế là các bạn lại đổ dồn ánh mắt về phía thầy Chương, trong đó không ít người có tâm trạng xem trò vui. Đám học sinh xuất sắc ở một ngôi trường xuất sắc, tật xấu lớn nhất là “tự cho mình là giỏi”, chúng ghét nhất thái độ ra vẻ ta đây của người khác. Thầy Chương bị chúng liệt vào hạng người “ra vẻ ta đây, khoe khoang tài năng”. Đọc thuộc lòng bài Ánh trăng bên hồ sen chẳng có gì là giỏi, nếu có thể đọc thuộc cả tác phẩm Truyện ký chọn bạn đời mà mọi người hầu như không biết mới được coi là có bản lĩnh thật sự. Các bạn đều ngẩng đầu, chờ câu trả lời của thầy Chương với tư thế của kẻ bàng quan. Chỉ có một người cúi thấp đầu, đó chính là Liễu Địch.
Đúng vậy, Liễu Địch không nhìn thầy Chương. Cô chưa từng đọc Truyện ký chọn bạn đời, thậm chí tên tác phẩm cũng là lần đầu tiên nghe tới. Một khi cô không biết tản văn này, cả lớp chắc chẳng có ai biết. Bắt thầy Chương đọc thuộc một tản văn không quá nổi tiếng, ít người biết đến trước mặt cả lớp là một thử thách lớn. Liễu Địch cảm thấy hơi lo cho thầy Chương. Có lẽ cô là học sinh duy nhất quan tâm đến thầy, bởi vì cô không hề có ý nghĩ thầy “ra vẻ ta đây” hay “khoe khoang tài năng”. Tuy nhiên, Liễu Địch không biết làm thế nào để ngăn cản sự việc đang diễn ra. Điều duy nhất cô có thể làm là bày tỏ kháng nghị bằng cách cúi đầu.
Sắc mặt thầy Chương vẫn vô cảm. “Tôi sẽ thử xem sao.” Câu nói của thầy khiến cả lớp nổi lên những tiếng bàn luận. Nhưng thầy nhanh chóng cất tiếng: “Bản thân là con cháu đích tôn, vì vậy chưa đến mười một tuổi, tôi đã được nghe nhắc đến chuyện chọn vợ…”
Thầy Chương đọc hết câu này đến câu khác. Thầy vẫn ngẩng cao đầu, chắp hai tay sau lưng, bộ dạng thong dong, từ tốn. Liễu Địch vô cùng kinh ngạc. Cô ngẩng đầu, phát hiện các bạn đang thì thầm bàn tán. Chúng cũng ngạc nhiên như cô.
Trên thực tế, không ai có thể chứng thực tản văn thầy Chương đang đọc thuộc lòng rốt cuộc có phải là Truyện ký chọn bạn đời hay không.
“Thưa thầy!” Một giọng nói vang lên cắt n