Lời nói đầu
Đời này chỉ làm kiếp cuối
Lá rụng non vắng, cành lạnh tìm quanh[1'>. Vào buổi chiều còn vương ánh thu tàn, hái chút ánh dương, đọc vài cuốn thi thư, ngày tháng phởn phơ lãng quên thế tục. Đi qua bao năm tháng tựa núi rộng sông dài, ngỡ rằng thế sự sớm đã đổi khác, biết bao tình cảnh vô duyên vô cớ đã được sinh ra, hóa ra, có một loại năm tháng gọi là từ bi. Bởi vì hiểu rằng, trên sân khấu nhân gian mênh mang này, từ lúc bắt đầu, đến khi hạ màn, một con người phải trải qua biết bao khó khăn, nên năm tháng mới khoan dung, nhân hậu; để những người phải nếm trải hết khói lửa như chúng ta, vẫn giữ được một trái tim trong trắng tựa hoa lê như thuở nào.
[1'> Lá rụng non vắng: Ý thơ của Vi Ứng Vật. Cành lạnh tìm quanh: Ý thơ của Tô Thức. Đều là hai câu tả cảnh mùa thu lạnh lẽo, buồn thảm.
Sênh ca tuy đã dứt, âm vang vọng sân nhà. Ánh đèn kia thắp sáng, tiễn khách xuống lầu xa[2'>. Thời kì Dân Quốc là một vở kịch rời rạc, câu chuyện khuynh thành vui vẻ sớm đã bị chôn vùi dưới bao lớp phong trần, không biết đi đâu về đâu. Người con gái bị tháng năm vứt bỏ ấy, lại khoan thai bước ra từ ngõ nhỏ năm xưa. Cô vận một chiếc sườn xám bằng gấm trắng, đi qua mưa khói Dân Quốc, vượt vòng tuần hoàn của bốn mùa, còn thứ vương vãi khắp trên mặt đất đó, chính là ký ức thanh mát như bạc hà.
Bạch Lạc Mai
Ngày 18 tháng 11 năm 2011

Quyển thứ nhất: “Hoa soi bóng nước” thời dân quốc
Hoa soi bóng nước
“Không quá sớm, cũng chẳng quá muộn, vừa khéo đuổi kịp, vậy mà cũng chẳng có câu nào khác, chỉ khẽ hỏi: “Ô, em cũng ở đây sao?”.
(Trương Ái Linh ngữ tục)
Sắc trăng nghiêng thành. Đây là bến Thượng Hải, một đô thị mà đâu đâu cũng là truyền kỳ. Bao người giữa sân khấu nhân gian đầy mê hoặc này, cứ khăng khăng cố chấp diễn cảnh buồn vui. Từ phồn hoa nhộn nhịp đến cô đơn u tối, cái mất đi chẳng qua cũng chỉ là thời gian. Bốn mùa xoay chuyển, chìm nổi sóng gió, người muốn được nhớ mãi thì lại bị lãng quên, kẻ muốn bị lãng quên lại luôn được nhớ tới. Đêm nay, không biết giấc mộng cũ ngủ say bao năm trên biển, đã bị người khách qua đường có dáng vẻ vội vã nào đánh thức? Sau này mới biết, người từng thề non hẹn biển, đến một ngày sẽ đường ai nấy đi, người từng nói mãi mãi không gặp lại, đến một ngày không hẹn mà gặp. Dòng chảy duyên phận mà chúng ta chưa bao giờ có thể nắm chắc được ấy cứ ung dung dập dềnh. Trương Ái Linh từng nói: “Trong ngàn vạn người, gặp được người mà bạn muốn; trong ngàn vạn năm, giữa đồng hoang bất tận của thời gian, không quá sớm, cũng chẳng quá muộn, vừa khéo đuổi kịp, vậy mà cũng chẳng có câu nào khác, chỉ khẽ hỏi: “Ô, em cũng ở đây sao?”[1'>
Thật khó tưởng tượng, một người con gái lạnh lùng đầy cao ngạo xa cách từ trong xương tủy như thế, làm thế nào mà có thể trở thành một nhành hoa một cọng cỏ, một mảnh đất một hại bụi[4'>, giữ gìn trong tình sâu nghĩa dài như thế? Hồ Lan Thành cũng từng nói, Trương Ái Linh là một người vô tình. Khi Hồ Lan Thành khẳng định đó là tình cảm nên có, thì phía Trương Ái Linh lại nghĩ là không nên. Nhưng Trương Ái Linh có thực sự vô tình không? Có lẽ từ tận đáy lòng cô, tình cảm phân thành rất nhiều loại, một số là những tình yêu chẳng thìa chia xa còn tốt hơn; một số là những tình yêu cần phải nghiền vụn bản thân, đun chung cùng năm tháng rồi uống cạn mới chịu nguôi.
[4'> Ý nói tình cảm trước sau như một, chỉ dành cho một người.
Không phải Trương Ái Linh vô tình, mà là trong ngàn vạn người, cô đã gặp nhầm người. Sự phản bội của Hồ Lan Thành khiến cô cảm thấy cô cảm thấy mùa xuân thất sắc, núi sông đổi màu, tình yêu là trừng phạt, là chán ghét. Khi cảm thấy không thể níu kéo được tất cả nữa, cô liền quyết định thay đổi đầy quyến rũ một lần. Còn người đàn ông đó, vẫn tưởng rằng cô sẽ giữ căn nhà tập thể cũ kĩ, vì mình mà chờ đợi đến khi trăng khuyết lại tròn; mà không hay, những chiếc sườn xám đủ màu đủ kiểu trong tủ áo vẫn còn, bài hát cũ trong máy thu âm vẫn đang phát đi phát lại, nhưng người thì đã rong ruổi chân trời.
Trương Ái Linh nói, sau khi đã từng yêu, trái tim tinh khiết giống như được tẩy rửa bằng nước, sự bội bạc của Hồ Lan Thành thực sự khiến cô đau khổ, nhưng cô vẫn điềm tĩnh nói: “Nếu buộc phải rời xa anh, em sẽ không tự sát, cũng sẽ không yêu người khác, mà em sẽ chỉ héo tàn”. Khi nói câu này, trái tim Trương Ái Linh đã chẳng khác nào một hồ sâu không thể đo nổi, tuy bị người ta ném đá hỏi đường, nhưng vẫn yên tĩnh lặng sóng.
Từ đó về sau, dù là bình thường, là kinh hãi thế gian, là tươi đẹp hay xiêu hồn lạc phách, đều chẳng liên quan tới người. Tình yêu bắt đầu từ cái nắm tay, đứng lặng bên nhau ngắm khói hoàng hôn đã không còn nữa. Tha hương là để sống tiếp mà không yêu không hận; sống cô quạnh một mình là để được âm thầm quên lãng. Vì thế sau này, khi cô chọn sống cùng một ông già ngoại quốc tuổi đã ngoại lục tuần mà chẳng cần lý do, âu cũng là điều đáng được tha thứ. Không phải cô không nỡ héo tàn, mà bởi từ phát triển đến suy tàn cầ