> 

Bọn thơ lại hùa nhau, tâng bốc quan trên, đồng thanh khen là phải.

Cả nhà dương thị bị giam cầm thấm thoát đã gần một năm.

Vì Hoàng tri huyện gà mờ lại quá tin lời Uông Mỗ chẳng chịu điều tra cho rõ thực hư, nay lại thấy cả mẹ con Dương thị và mười một gia nhân quá gan dạ, đánh đập tra tấn thế nào cũng vẫn nhất tề không chịu khai theo ý mình nên ông ta càng tức giận ra lệnh cho quân coi ngục cho ăn uống cực khổ và giam hãm trong gian phòng ẩm thấp, chật hẹp và tối tăm. May nhờ có họ hàng bà con tận tình giúp đỡ, dùng tiền bạc mua chuộc quân canh, lén lút tiếp tế đồ ăn, thứ mặc nên mẹ con Dương thị và gia nhân xem ra cũng chưa đến nỗi kiệt lực.

Mùa đông năm ấy, trời lại rét mướt vô cùng. thiệt là phúc bất trùng lai, hoạ vô đơn chí. Dương thị sa mắt bảo con rằng:

- Nay mẹ cũng đã già, nếu trời để yên hàn cũng chẳng sống được bao năm, bây giờ mắc vòng lao lý một cách oan uổng thế này, mẹ nghĩ thàhy sinh chuỗi ngày tàn, nhận bậy cho rồi để con và gia nhân được trả tự do như lời huyện quan đã hứa. Chẳng hay con nghĩ sao?

Diệu Nương ôm lấy mẹ, oà lên khóc và thưa rằng:

- Sự hy sinh của mẹ thật là cao đẹp nhưng con không thiết sống khi mẹ bị hàm oan mà ô danh muôn thuở.

Dương thị thở dài đáp:

- Con nên nghĩ lại đi. Thà để một mình mẹ chết còn hơn là để mười hai mạng chết oan theo. Sự đánh đập giam cầm kham khổ thế nàycũng làm cho chúng ta chết dần chết mòm mà thôi. chi bằng con và gia nhân thoát ra rồi cố tìm cho ra thủ phạm đã giết quản gia Ưng thì mẹ cũng được rửa hờn nơi chín suối.

Diệu Nương khăng khăng nói:

- Lòng con đã quyết, nếu mẹ nhận tội con cũng tự tử chết theo.

Dương thị chậm rãi bảo con:

- Con nghĩ một mà chẳng biết hai. Điều cầnnthiết là phải minh oan để khỏi ô danh cho nhà ta chớ chết uổng phỏng có ích gì? Mẹ mong con nghĩ lại mà nhậnlời để mẹ chết con sẽ được thoát vòng lao lý cho gia nhân có nơi nương tựa đặng rửa hờn sau.

Một gia nhân lớn tuổi nhứt liền đỡ lời Diệu Nương:

- Thưa bà, chúng tôi đa tạ bà luôn luôn nghĩ đến chúng tôi. Đến như quan mà còn không tra ra thủ phạm để bà và cô bị hàm oan thì chúng tôi làm sao tìm ra được kẻ sát nhân? Mà dù có tìm ra được thì chưa biết quan chịu nghe.

Ngưng một lát, ông ta nói tiếp:

- Nếu mà nhận bừa thì chúng tôi cũng ch8ảng sống làm chi. Mang thân đi hầu hạ trương gia, chúng tôi chịu ơn đã nhiều, nay bất tài chẳng ngăn nổi tai hoạ cho chủ thì có lý nào chúng tôi chịu để bà bị hàm oan một mình. Chúng tôi xin tình nguyện chết tất cả để danh tiếng cho trương gia. Xin bà xét lại.

Các gia nhân khác nghe vậy cũng xúm lại khuyên can bà dương thị. Cuối cùng vợ trương Thoại đành phải bỏ ý định nhận liều. Nàng nhìn gương mặt gầy ốm của mọi người rồi thở dài, lệ trào xuống đôi má hóp và nhăn nheo.

Thế rồii mười ba tù nhơn tiếp tục kéo dài chuỗi ngày buồn thảm trong ngục thất. Gần tết Nguyên Đán, Diệu Nương bỗng nhuốm bệnh nặng. Đến chiếu ba mươi, Diệu Nương bảo mẹ đỡ nàng đến trước bàn thờ đơn sơ, thiết lập bằng tấm ván mục kê lên hai chồng gạch, tại góc phòng. Đó là bàn thờ do đám gia nhân lập để dương thị có nơi cúng chồn và họ có nơi thủ lễ chủ trong đêm giao thừa thiêng liêng này.

Trên bàn thờ đôi bạch lạp leo lét cháy giữa chiếc bát mẻ đựng đầy gạo thay bát bình hương. Phía trong có bày mấy dĩa đựng trái cây và bánh mứt.

Diệu Nương chắp hai bàn tay gầy guộc lễ trước bàn thờ cha. Lễ xong nàng cố nở nụ cười hhéo hắt trên đôi môi trắng bệch rồi nói với dương thị rằng:

- Con đã tưởng không kịp lễ cha nữa, mẹ ạ.

Dương thị thấy con tỉnh táo hơn mọi ngày thì vui vẻ nói:

- Nhảm nào. Cha sẽ phù hộcho mẹ con ta và các gia nhân. Bữa nay mẹ con ta khoẻ rồi. Thôi con ráng thuốc men qua năm mới sẽ nhiều may mắn.

Nói đoạn bà va hai đầy tớ gái dìu Diệu Nương trở về nằm trên ỏ rơm. Mọi người đều mừng rỡ khi thấy diệu Nương đòi ăn hết thứ này tới thứ kia. Nhưng mỗi thứ nàng chỉ nếm chút đỉnh rồi lại bỏ. Aên xong nàng ngủ thiếp đến lúc canh một hầu tà thì nàng tỉnh dậy gọi dương thị và tất cả gia đinh lại gần và nói một hơi không nghỉ:

- Mẹ ơi, con nghe trong mình đã kiệt lực rồi.Trong giấc ngủ vừa qua, conmơ thấy cha về đón. Con nghĩ mà thương mẹ vô cùng. Từ nay mẹ đơn chiếc, lấy ai nâng giấc sớm hôm, lấy ai hầu hạ lúc trái nắng, trở giời? Chỉ tại quan huyện kém sáng suốt mà đến nỗi gia đình ta phải tan nát. Con chết đi sẽ tìm thần linh minh oan cho mẹ, xin mẹ chớ sợ mà đón nhận liều làm hư danh tiếng họ Trương.

Nói đoạn nàng bưng mặt khóc nức nở. Mọi người xúm lại vỗ về, an ủi nàng. Qua cơn xúc cảm, Diệu Nương gọi tên từng gia nhân một là cám ơn. Sau cùng hoàn toàn kiệt lực, nàng thều thào nói:

- Cha… cha đã về đón con.. Mẹ ở lại… Các bác ở lại… Con đi… Huyện quan ác độc…

Tới đây nàn