ra để chắn đường mà rõ ràng nó đã nằm đó từ lâu. 
- Đừng nản chí các bạn! - Giáo sư Challenger nói - chúng ta vẫn còn trông cậy vào chiếc khinh khí cầu của tôi. 
Giáo sư Summerlee rên rỉ. 
- Hay là chúng ta đi nhầm hang? - Tôi đề xuất. 
- Không thể nào! Chàng trai trẻ ạ! - Huân tước Roxton nói và chỉ tay vào tấm biểu đồ - Đây là cái hang thứ hai từ trái sang.
Tôi nhìn vào tay Huân tước chỉ và bỗng nhảy dựng lên vì sung sướng. 
- Tôi phát hiện ra rồi! Hãy theo tôi! 
Tôi hối hả quay trở lại con đường mà chúng tôi vừa đi ngang qua. Tay tôi cầm bó đuốc và chỉ vào những que diêm nằm trên đường. 
- Đây có phải là nơi chúng ta đốt đuốc không? 
- Chính xác! 
- Đây là một cái hang có hai ngách. Chúng ta đã bỏ qua chỗ rẽ sang một nhánh khác vì lúc đó chúng ta chưa đốt đuốc. 
- Hãy rẽ về phía phải và chúng ta sẽ tìm được đường ra! 
Đúng như những gì tôi nói. Chúng tôi đi được khoảng ba mươi yard thì phát hiện có một lỗ thông bên thành hang. Chúng tôi bèn đi vào đó và thấy rằng con đường ở đây rộng hơn trước rất nhiều. Bỗng nhiên trong bóng tối lờ mờ chúng tôi nhận ra phía trước có ánh sáng màu đỏ phát ra. Bốn chúng tôi kinh ngạc nhìn về phía đó. Một đám lửa đang cháy chắn mất lối đi. Chúng tôi đi thật nhanh về phía đó. Không có tiếng động cũng như sức nóng tỏa ra từ đó nhưng ánh sáng vẫn làm thành hang như được dát bằng bạc còn cát dưới chân chúng tôi như những hạt vàng. 
- Ánh trăng! - Huân tước Roxton kêu lên - chúng ta đã qua được rồi! 
Đúng là ánh trăng đang chiếu qua khe hở in trên vách đá. Chúng tôi nhìn thấy một vết nứt đủ để chui qua. Chúng tôi bèn thò cổ ra ngoài và thấy rằng để leo xuống dưới thật không khó chút nào. Ở vị trí này trước kia chúng tôi đã không thể nhận ra. Điều này thật dễ hiểu bởi vách đá uốn lượn một vòng bao quanh lấy lối lên. Chúng tôi dùng dây leo xuống dưới sau đó lại leo lên và quay về trại để chuẩn bị cho buổi tối tiếp theo. 
Phải tiến hành nhanh chóng và bí mật bởi rất có thể những người da đỏ sẽ giữ chúng tôi lại. Chúng tôi để lại tất cả nhu yếu phẩm trừ súng đạn. Nhưng Giáo sư Challenger thì mang theo một cái bọc, cái bọc đó sẽ khiến cho chúng tôi mất nhiều thời gian cho việc leo xuống. Ngày hôm đó trôi qua rất chậm chạp, khi màn đêm buông xuống chúng tôi bắt đầu khởi hành. Thật vất vả lắm mới leo lên được cửa hang sau đó quay lại nhìn mảnh đất kỳ diệu này một lần cuối - mảnh đất chứa đựng bao kỷ niệm kinh hoàng cũng như bao điều kỳ thú. Phía bên dưới chúng tôi nghe thấy tiếng cười nói của người da đỏ vọng lên, những cánh rừng dài ngút mất, những con quái vật to lớn. Đột nhiên có tiếng kêu rất to của một loài quái vật huyền bí nào đó xé tan đêm tối. Đó là lời từ biệt chúng tôi của miền đất Maple White. Chúng tôi vội vã đi vào hang. 
Hai giờ sau chúng tôi đã có mặt dưới chân núi. Chỉ có bọc hành lý của Giáo sư Challenger là khiến chúng tôi rất vất vả. Chúng tôi bỏ lại tất cả đống hành lý tại nơi vừa leo xuống và tức tốc đi tìm Zambo. Đến sáng hôm sau chúng tôi mới tới được trại của Zambo và thật ngạc nhiên lúc này không phải chỉ có một đống lửa mà có hơn một chục đống lửa. Đội cứu hộ da đỏ của chúng tôi đã tới. Có khoảng hai mươi người mang theo cọc và dây để làm cầu bắc qua miệng vực. Ít ra với lực lượng như thế chúng tôi sẽ không phải lo lắng gì về những kiện hành lý của mình khi quay về khu rừng Amazon. 
Tôi xin khép lại câu chuyện ở đây. Chúng tôi đã được tận mắt ngắm những kỳ quan của tạo hóa và được trải qua những giờ phút nguy nan chưa từng thấy. Mỗi người chúng tôi đều đã trở thành những người trầm tư hơn và trưởng thành hơn. Rất có thể khi quay về đến Para chúng tôi sẽ dừng lại để chỉnh đốn đội hình. Tôi nghĩ đến giây phút được bắt tay McArdle.

Chương 16
MỘT CUỘC DIỄU HÀNH! MỘT CUỘC DIỄU HÀNH!

Tôi mong muốn bày tỏ trên bài tường thuật này lòng biết ơn sâu sắc của chúng tôi đối với bè bạn ở vùng Amazon, về lóng tốt cao cả và ta6mt ình mến khác mà các bạn đã dành cho chúng tôi rong cuộc hành trình trở về. 
Chúng tôi nghĩ là tình trạng sôi nổi kích động xảy ra trên các vùng thuộc Nam Mỹ mà chúng tôi đi qua chỉ có tính chất địa phương thuần túy. Chúng tôi có thể cam đoan với các bạn nước Anh là chúng tôi kjho6ng hề có ý muốn khua chiêng gióng trống, đề cao vấn đề này lên. Chỉ có những tin đốn đại về các cuộc thám hiểm của chúng tôi là đã lan tràn khắp châu Âu. Khi con tàu của chúng tôi còn cách South Hampton chừng 500dặm thì những bức điện của hết tờ báo này đến tờ báo khác, hết hãng thông tấn này đến hãng thông tấn khác bay đến tới tấp, yêu cầu chúng tôi điện cho họ một bản tin ngắn về những kết quả thực tế của chúng tôi và trả giá rất cao. Điều đó chứng tỏ rằng, không chỉ có giới khoa học mà cả đông đào quần chúng đã quan tâm đến chúng tôi biết chừng nào. Tuy nhiên, chúng tôi thỏa thuận với nhau rằng không cung cấp cho cơ quan thông tín bất kỳ một lời tuyên bố khẳng định nào, trước khi chúng tôi gặp