uống và nhìn người chết. Và lập tức tính tự chủ kỳ lạ, trước đó đã giúp cuộc điều tra, nay rời bỏ bà.
- Paul! - bà kêu to - Chồng tôi! Trời ơi!
Và lao người về phía trước, bà bất tỉnh nhân sự, ngã nhào xuống đất.
Ngay lúc đó Poirot đã tiến đến cạnh bà. Anh khẽ xem mắt, bắt mạch. Khi tin rằng bà Renauld thật sự bị ngất, Poirot lùi sang bên. Anh nắm tay tôi thì thào:
- Anh bạn ạ, tôi là một thằng đại ngốc. Nếu như có khi nào tình yêu và niềm đau khổ vang lên trong giọng nói của người phụ nữ, thì bây giờ tôi đang nghe thấy chúng đây. Quan niệm của tôi đã sai lầm. Nhưng tốt thôi. Tôi sẽ bắt đầu lại từ đầu.

Ông bác sĩ và dự thẩm viên Hautet mang người phụ nữ bị ngất vào nhà. Viên cảnh sát trưởng nhìn theo lắc đầu.
- Một người đàn bà đáng thương! - Ông ta khẽ nói - Miếng đòn quá mạnh, tiếc rằng không có cách gì giúp bà ta được. Bây giờ, ngài Poirot, chúng ta hãy ra nơi xảy ra tội ác.
- Xin tùy ngài, ngài Bex ạ.
Chúng tôi quay vào nhà và ra đường theo cửa chính. Khi đi qua nhà, Poirot nhìn cầu thang và nói giọng không hài lòng.
- Tôi không tin là những người giúp việc không nghe thấy gì cả. Khi ba người đi xuống cầu thang này, tiếng động có thể làm cả người chết cũng phải dỏng tai.
- Ngài quên rằng chuyện xảy ra vào ban đêm. Mọi người đều ngủ say cả.
Nhưng Poirot vẫn bực tức càu nhàu, không muốn đồng ý với lời giải thích như vậy. Đến chỗ ngoặt của hàng cây, anh dừng lại và nhìn ngôi nhà.
- Trước hết, điều gì khiến các hung thủ vào nhà theo cửa chính? Bởi vì rất ít có khả năng làm như vậy sẽ thành công. Đúng hơn chúng phải thử phá cửa sổ đã.
- Nhưng mọi cửa sổ ở tầng một đều khóa bằng then sắt - viên cảnh sát trưởng phản đối.
Poirot chỉ ô cửa sổ ở tầng hai.
- Đấy là cửa sổ phòng ngủ, nơi chúng ta vừa có mặt khi nãy, có đúng thế không? Ngài hãy nhìn xem, leo tới đó theo cây này dễ như bỡn.
- Có thể - viên cảnh sát trưởng đồng ý - Nhưng chúng không thể làm việc đó mà không để lại dấu vết trên luống hoa.
Tôi cảm thấy câu nói này là đúng. Cả hai bên bậc thềm dẫn đến cửa chính có những bồn hoa lớn hình ôvan trồng hoa trúc quỳ đỏ. Cái cây được nói tới ở trên mọc cạnh một bồn hoa và không thể tiến đến gốc cây mà không dẫm lên bồn hoa.
- Ngài có thấy không - viên cảnh sát trưởng tiếp tục - do thời tiết khô mà cả trên các đường mòn và hàng cây đều không còn dấu vết nào, nhưng đất xốp ở các bồn hoa thì hoàn toàn lại là chuyện khác.
Poirot tiến đến bồn hoa và bắt đầu chăm chú nghiên cứu. Như Bex nói, đất ở các bồn hoa bằng phẳng. Không có chỗ nào bị trũng sâu xuống cả.
Dường như đã thỏa mãn, Poirot gật đầu và chúng tôi rời đi nơi khác. Nhưng bỗng nhiên anh nhìn chằm chằm vào một bồn hoa khác và bắt đầu ngắm nghía.
- Ngài Bex - Poirot gọi - Ngài xem đây. Chỗ này có nhiều dấu vết.
Viên cảnh sát trưởng lại gần Poirot và bật cười.
- Ngài Poirot thân mến, rõ ràng đây là dấu giầy của người làm vườn. Trong bất kỳ trường hợp nào thì điểm này cũng chẳng có ý nghĩa gì, bởi vì ở phía đó không có cây, do đó không có khả năng trèo lên lầu được.
- Đúng - Poirot nói lạnh nhạt, có lẽ lòng tự ái của anh bị chạm nọc - Thế ngài cho rằng các dấu vết này không có ý nghĩa gì sao?
- Không có ý nghĩa gì cả.
Và lúc đó tôi hết sức ngạc nhiên nhìn thấy Poirot nói những lời sau đây:
- Tôi không đồng ý với ngài. Tôi có một hy vọng nhỏ nhoi là những dấu vết này là quan trọng nhất trong tất cả những cái mà chúng ta nhìn thấy ngày hôm nay.
Bex không nói gì cả, chỉ nhún vai. Ông ta rất lịch thiệp, không tranh luận với một thám tử đứng tuổi dù có tiếng.
- Chúng ta tiếp tục chứ? - Ông ta hỏi.
- Lẽ tất nhiên. Tôi có thể nghiên cứu các dấu vết sau này cũng được - Poirot sảng khoái trả lời.
Đáng lẽ đi thẳng theo hàng cây ra cổng thì Bex lại rẽ vào một con đường mòn chạy dọc trong vườn. Con đường này leo lên phía trên, theo một cái dốc thoai thoải vòng quanh ngôi nhà từ phía phải, và dọc đường trồng các bụi cây gì đó. Bỗng nhiên chúng tôi đã ở vào một khoảnh đất nhỏ nhìn ra biển, tại đây có một chiếc ghế dài và cách đó không xa có một mái lán tương đối cũ. Xa hơn một chút là đường ranh giới của biệt thự Genevieve - một hàng cây bụi thấp xén phẳng. Bex chui qua hàng cây, và chúng tôi tới một mảnh đất rộng lộ thiên. Tôi nhìn xung quanh, những điều trông thấy làm tôi ngạc nhiên.
- Đây là một bãi chơi gôn! - Tôi reo lên.
Bex gật đầu.
- Bãi này còn chưa làm xong - ông ta giải thích - bãi chơi gôn dự định khánh thành vào tháng sau. Buổi sáng, một trong số công nhân đã phát hiện xác ông Renauld ở đây.
Tôi nín thở. Bên trái tôi trông rõ một cái hố hẹp. Cạnh hố có một người nằm sấp. Tim tôi thắt lại, và trong khoảnh khắc tôi chợt có ý nghĩ kỳ quái là tấm thảm kịch được lập lại. Nhưng viên cảnh sát trưởng làm nỗi sợ của tôi tiêu tan khi tiến lên phía trước. Ông ta nói to và bực tức:
- Cảnh sát làm gì cả không biết? Đã có lệnh nghiêm ngặt là không đ