hu trằn trọc mãi, chỉ lo Lâm đưa chuyện. Vừa rồi anh ta không nói với ai chỉ vì có mặt Thu. Nếu vắng Thu, liệu anh ta có mách với bà Trương không? Nhưng nếu tối nay Lâm thật sự đón Thu ở bờ sông, có thể Lâm sẽ nói, là vì Lâm không muốn Ba đi với Thu.
Thu quen chuẩn bị tư tưởng cho những tình huống xấu nhất, vì trong cuộc sống có nhiều chuyện không mong nhưng vẫn xảy ra, luôn luôn không kịp trở tay. Hôm nay Thu rất đau khổ, nỗi khổ này thật đáng sợ, nó đến quá sớm, cho nên ngay từ nhỏ Thu biết cách chuẩn bị tư tưởng với những gì xấu nhất có thể. Lúc này, trường hợp xấu nhất là Lâm đem chuyện nói với người khác, sau đấy sẽ đến tai tổ cải cách giáo dục, tin đồn về trường. Nếu nhà trường biết sẽ thế nào? Trong đám bạn học ở trường số Tám đã có nhiều người bị kỷ luật vì yêu đương, nhưng ít nhiều đều có chứng cứ. Bây giờ chỉ nghe một mình Lâm nói, nhà trường rất có thể kỷ luật
Nhưng Thu biết thân biết phận, mẹ tuy đã được giải oan, lại là giáo viên, bố vẫn phải đội mũ “phần tử địa chủ”. Nhưng trong năm thành phần xấu: địa chủ, phú nông, phản động, phái hữu và kẻ xấu thì địa chủ đứng hàng đầu, là kẻ thù lớn nhất của giai cấp vô sản. Một con gái địa chủ như Thu nếu mang tiếng có “tác phong xấu”, liệu nhà trường không kỷ luật nặng hay sao? Kỷ luật Thu chỉ là chuyện nhỏ, chắc chắn gia đình cũng bị liên lụy.
Thu cảm thấy bố bị quy oan là địa chủ Từ rất sớm bố đã xa gia đình địa chủ để đi học, những con cái địa chủ nếu không ở nông thôn thu tô của những hộ cấy ruộng rẽ sẽ không bị quy là địa chủ. Thậm chí Thu thấy bố còn là một thanh niên tiến bộ, bởi một hai năm trước giải phóng bố đã từ vùng địch chiếm chạy ra vùng giải phóng, dùng tài năng âm nhạc của mình để phục vụ nhân dân khu giải phóng, lập đoàn hợp xướng, tuyên truyền chủ nghĩa cộng sản, tư tưởng Mao, dạy mọi người hát bài Bầu trời vùng giải phóng đẹp tươi. Không biết tại sao Cách mạng văn hóa vừa bắt đầu bố đã bị tố, bảo bố chạy ra vùng giải phóng để làm gián điệp cho Quốc Dân đảng, còn nói bố lúc dạy hát dạy câu “nhân dân vùng giải phóng mừng vui” dạy thành “nhân dân vùng giải phóng húp cháo”, bôi nhọ bộ mặt khu giải phóng! Cuối cùng bố Thu phải đội mũ “thành phần địa chủ”, bị đưa về nông thôn. Đội mũ “thành phần địa chủ” không thể đội mũ khác nữa, đấy là cái mũ nặng nề nhất, nếu không, bố còn đội thêm nhưng cái mũ khác như “đặc vụ Mỹ - Tưởng”, “phản cách mạng hiện hành”.
Nghĩ đến đây Thu vô cùng ân hận, thành phần xuất thân như mình, về mọi mặt phải chú ý hơn mọi người, không thể để sa sẩy, bằng không coi như chuốc họa vào thân. Lần này không biết tại sao Thu như uống nhầm thuốc, Ba bảo đi đường núi cũng đi, lại để anh chờ ở phố huyện, sau đấy để anh cầm tay, bị anh ôm, rồi hôn. Đáng sợ nhất là để Lâm trông thấy anh cõng Thu. Biết làm thế nào bây giờ? Nỗi lo quá nặng nề, nặng nề đến độ lúc nào cũng nghĩ bằng cách nào đó để Lâm không nói ra, ngộ nhỡ anh ta nói ra thì phải thế nào? Đối với Ba, Thu không còn thì giờ để nghĩ đến anh.
Anh ngượng, nhìn Thu không nói gì.
Không hiểu tại sao, từ lần cùng anh đi đường, hai người nói chuyện với nhau không còn như trước, nhất là trước mặt mọi người, hai người như giận dỗi, tưởng rằng như thế là để nói với mọi người giữa chúng tôi không có chuyện gì. Nhưng anh hoàn toàn ngược lại, trước đây anh nói chuyện với Thu như người lớn nói chuyện với trẻ con, đùa Thu, khuyên giải giúp đỡ Thu. Nhưng bây giờ hình như anh nhút nhát hơn, như đang nắm bắt tâm tư Thu, muốn để Thu thích mình. Thu trách anh một câu, anh tỏ ra đáng thương nhìn Thu, không dám như trước kia, làm ra vẻ bất chấp phải trái tranh luận với Thu. Anh càng tỏ ra đáng thương, Thu càng bực mình, vì cái v đáng thương của anh làm người khác biết chuyện.
Từ sau hôm trở về, Ba vẫn như trước, thấy Thu viết lách trong buồng anh vào giúp cô viết. Thu nói khẽ nhưng rất nghiêm:
- Anh vào làm gì? Ra đi, đừng để người khác trông thấy.
Anh không cố chấp và khó bảo như trước, Thu bảo anh ra, anh lặng lẽ ra đứng cửa một lúc, rồi ngoan ngoãn bỏ đi. Thu nghe anh nói chuyện với bà Trương ở ngoài kia. Có lúc Thu muốn ra sau nhà, cô đi qua nhà ngoài, anh lặng lẽ nhìn Thu, không nói gì với Thu nhưng lại quên trả lời người khác.
Thu nghe thấy chị Mẫn, con dâu bà Trương nói:
- Chú Ba, chú bảo có đúng vậy không?
Nhưng anh chỉ “ờ” một tiếng rồi bối rối:
- Chị bảo gì cơ?
Chị Mẫn cười:
- Gần đây tâm trạng chú để đâu đâu, nói với chú mấy lần mà vẫn không biết người ta nói gì, giống như cậu học sinh nghịch ngợm, lên lớp không chịu nghe giảng.
Câu nói khiến Thu suýt nhảy lên, cảm giác như bà chị này gì cũng biết nhưng không nói ra, chừng như để hai người tự lộ thêm một bước, chờ có đủ chứng cứ mới cho một mẻ lưới vét sạch. Thu muốn cảnh cáo anh, nhưng không có dịp>
Về sau, lại mấy lần nữa xảy ra chuyện vùi lạp xưởng, vùi trứng vào bát cơm, lần nào cũng khiến Thu bối rối. Thu quyết định phải nói với anh, nếu anh còn làm như thế, mọi người sẽ biết. Tất nhiên anh không sợ, vì anh đi làm, làm bạn với nhau là chuyện xưa nay, nhưng Thu vẫn còn là mộ