ờn dốc. Đất nóng bỏng, mùi cỏ dịu nhắc tôi nhớ tới cô gái chơi cờ vây. Trước mặt tôi, một người lính bị trúng đạn vào lưng lăn lộn gào rú. Tôi nhận ra người của tôi, người mà tôi gần gũi nhất. Chúng tôi vừa ăn mừng sinh nhật lần thứ mười chín của cậu ta xong.
Tôi muốn chôn cậu ta ngay sau khi kết thúc trận đánh nhưng lệnh lên đường đã phát ra và tôi phải để cái xác lại cho trung đoàn đi sau. Sự bất công đeo đuổi chúng tôi ngay cả sau khi chết. Kẻ nào may mắn sẽ được thiêu ngay trên chiến trường, còn những người khác có khi lại bị ném xuống một hố chôn chung. Những kẻ kém may mắn nhất sẽ bị người Trung Quốc nhặt xác, chặt đầu bêu trên cọc nhọn.
Ngày đầu tiên tham chiến này quả là một cơn ác mộng dài. Không có gì khiến tôi xúc động, cả trận chiến khủng khiếp lẫn cuộc hành quân làm kiệt sức, cả cái chết của nhiều người lính của tôi. Tôi bước đi trong một thế giới nhồi bông, nơi cái chết và sự ều là đáng khinh. Lần đầu tiên, cuộc phiêu lưu chiến trận đã không làm tôi hứng khởi nữa: chúng tôi tiến tới số phận của mình như những con cá hồi bơi ngược dòng sông. Chẳng có gì đẹp, là cao cả trong hành động đó.
Chiều tối, đại tá thấy tôi lầm lì trầm tư, nghĩ ngay là tôi bị cảm nắng. Tôi mặc cho lính buộc khăn ướt lên đầu. Nằm dài trên ổ rơm, tôi nhìn lên trần tối của ngôi nhà tranh. Tôi chán ghét bản thân tôi.
Sáng sớm tinh mơ, có tiếng đạn rít và súng nổ. Chúng tôi ném trả bằng lựu đạn. Trung liên bắn tiến theo. Đột nhiên chúng tôi nhận ra tiếng kèn xung trận trong tiếng nổ ẩm ầm.
Sư đoàn vừa tấn công chúng tôi cũng là quân Nhật. Nhầm lẫn này cũng đã giết chết nhiều binh lính.
91.
Bếp lửa cháy bập bùng tí tách.
Kinh ngáy.
Quanh tôi hàng trăm người tản cư cũng đang ngủ. Con người đang di tản cũng trông giống như bầy hươu trốn chạy hạn hán. Họ gầy gò, ốm yếu. Giấc ngủ của họ cũng nặng nề như nỗi lo âu.
Tôi lấy trong túi ra một cái kéo và cắt tóc ngắn hết sức với tay của tôi. Tôi đặt hai bím tóc buộc lại bằng một sợi ruy băng cạnh Kinh, bước qua khoảng một chục thân người và lao vào đêm tối.
Vào đến rừng, tôi cởi váy và mặc bộ quần áo lấy của Kinh.
Sau đám cây, bình minh nhợt nhạt bắt đầu soi sáng đồng bằng Bắc Kinh. Tôi đi ngược chiều với những người tản cư lên đường từ sáng sớm. Đàn bà đeo nặng ba lô, một tay kéo trẻ con, tay kia dắt dê theo. Nghe có tiếng trẻ sơ sinh khóc. Đàn ông cõng bố trên lưng, hoặc may mắn hơn thì tìm cho cha họ một chiếc xe đẩy. Một bà cụ già có lẽ đến gần trăm tuổi ôm chặt trong tay một con gà mái. Chân bà bó và mỗi bước đi khiến bà lảo đảo.
Từ khi chúng tôi rời Bắc Kinh, cảnh tượng hàng ngày này khiến tôi đau khổ. Tôi không ân hận vì đã theo Kinh trong nỗi đoạn trường này của anh. Nhờ anh, tôi được biết tới sức mạnh của một dân tộc bị xua đuổi khỏi mảnh đất của mình. Kiên trì đi về phía Nam cũng có nghĩa là sự phản đối thầm lặng chống lại cái chết. Những người đàn ông, đàn bà này tạo nên một làn sóng pha trộn cả nỗi căm thù và hy vọng. Sự khăng khăng rồ dại này sẽ đi cùng tôi cho tới tận cùng nỗi cô đơn của tôi.
Tôi cũng khát khao cuộc sống như họ. Tôi muốn về Mãn Châu, về với mái nhà của tôi, bàn cờ của tôi. Tôi sẽ chờ người chơi cờ lạ mặt ở quảng trường Thiên Phong. Tôi biết anh sẽ đến vào một buổi chiều, như lần đầu tiên tôi gặp anh.
Trưa đến, tôi ngồi dưới một gốc cây ven đường bẻ ăn từng vụn một chiếc bánh cũ từ ba hôm nay. Tiếng ầm ầm của máy bay, tiếng nổ xa đối lập hẳn với sự im lặng của đám đông đang dấn bước. Trong dòng người bắt đầu thấy xuất hiện những người lính Trung Quốc đầu tiên. Quân phục vấy máu, mặt ám khói súng, họ làm tôi nhớ đến những binh lính chiếm nhà chúng tôi vào năm 1931 sau khi trốn chạy tứơc quân Nhật: mắt họ mệt mỏi và toát lên sự tàn nhận của những người đã để cho người khác giết chết mấy người thân của mình.
- Bắc Kinh thất thủ rồi! Chạy nhanh lên!
- Bọn Nhật đến rồi! Ác quỷ đến rồi!
Tiếng kêu, tiếng khóc nổi lên. Đột nhiên tôi thấy Kinh khập khiễng chạy ngược dòng với người di tản. Tôi nấp sau một gốc cây. Anh đi qua cách tôi dăm bước chân và hỏi một người đàn bà xem bà có thấy một cô gái nhỏ bé, xanh xao, cắt tóc ngắn ăn bận kiểu con trai hay không? Giọng anh như chực vỡ òa lên. Tay cầm đôi bím tóc của tôi, anh nhổ nước bọt và vừa cất tiếng gọi, vừa chửi rủa tôi.
Tiếng kêu của anh như xé lòng tôi: “Anh vì em đã từ Địa ngục trở về đây, sao em nỡ tàn ác đày đọa anh!”
Rốt cuộc anh cũng xa dần.
Đột nhiên, một chiếc máy bay đã lượn từ một lúc lâu trên đầu chúng tôi thả xuống một quả bom, rồi một quả nữa. Tiếng nổ hất tôi ngã xuống đất. Tôi ngất đi. Khi tôi tỉnh lại, đám đông đang chạy tan tác như một đàn kiến đang đi bỗng bị một khách bộ hành dẫm chân lên phá đám.
Tôi đứng dậy, tay tôi chảy máu. Trên trời tiếng động cơ ngày càng dồn dập. Nhiều máy bay khác đang đến gần. Tôi chạy vội về phía cánh đồng.
Quân Nhật ném bom vào các con đường. Tôi lang thang ngoài ruộng, không biết trốn đi đâu nữa. Đầu tôi ong ong, cánh tay nặng trĩu. Biết bao giờ mới tỉnh đựơc cơn ác mộng này đây.
Khi trời sẩm tố