àm gì?- Tôi đang giải mã các thư tịch cổ trong phòng của tôi.Tôi nhận thấy, dưới khuỷu tay Poirot, đã có bản sơ đồ khu nhà.- Đó là căn phòng ở góc tây nam, đối xứng với phòng bà Leidner phía bên kia?- Vâng.- Cha vào phòng mình lúc mấy giờ?- Ngay sau bữa ăn trưa... cho là lúc một giờ kém hai mươi.- Và cha ra khỏi phòng lúc nào?- Trước ba giờ một chút. Tôi nghe tiếng xe tải về rồi lại đi. Lấy làm lạ, tôi chạy ra xem có chuyện gì.- Từ một giờ kém hai mươi đến ba giờ, cha có lúc nào ra khỏi phòng?- Không lần nào.- Cha có nghe hoặc nhìn thấy gì bất thường có thể liên quan vụ án?- Không.- Phòng của cha có cửa sổ nhìn ra sân?- Không, cả hai cửa sổ đều nhìn ra ngoài đồng quê.- Nếu có gì xẩy ra ngoài sân, liệu cha nghe được không?- Rất ít. Có nghe ông Emmott đi lên sân thượng rồi lại xuống một, hai lần.- Lúc đó cha nhớ là mấy giờ?- Không. Tôi đang chú tâm vào công việc.Ngừng một lát, Poirot tiếp:- Cha còn điều gì nói có thể soi sáng vụ việc này? Ví dụ, cha có thấy gì bất thường trong mấy ngày trước khi xẩy án mạng?Cha Lavigny hơi bối rối, nhìn giáo sư Leidner như dò hỏi, rồi nghiêm nghị nói:- Ông hỏi thế, thật khó trả lời. Nhưng đã hỏi, tôi xin nói thẳng rằng bà Leidner có vẻ như sợ ai hay sợ điều gì. Có người lạ tới là bà ấy bồn chồn một cách khó hiểu... chắc vì một nguyên nhân nào tôi không biết. Vì bà không nói với tôi.Poirot hắng giọng, nhìn vào cuốn sổ cầm tay:- Hình như hai đêm trước có nghi ngờ xảy ra vụ trộm.Cha Lavigny gật đầu rồi kể chuyện ánh đèn nhìn thấy trong phòng cổ vật, rồi ai nấy lục lọi song không thấy gì.- Cha đã nghĩ là có người lạ vào nhà lúc đó?- Thực ra tôi chẳng hiểu thế nào. Không mất, không suy xuyển vật gì. Có thể là một tên phục vụ.- Hay một thành viên của đoàn?- Hay một thành viên của đoàn. Nhưng nếu vậy, sao người đó không nói thẳng ra là mình vào?- Cũng có thể là người từ bên ngoài?- Tất nhiên.- Giả thử có người ngoài đột nhập, liệu hắn trốn ở đâu suốt ngày hôm sau cho đến chiều hôm sau nữa?Poirot đặt câu hỏi này cho cả cha Lavigny và giáo sư Leidner. Cả hai suy nghĩ lúc lâu. Giáo sư ngập ngừng:- Tôi nghĩ khó có thể ẩn nấp vào đâu? Cha Lavigny nghĩ sao?- Không... không có chỗ nào.Cả hai đều có vẻ luyến tiếc phải gạt bỏ khả năng đó.Poirot quay về phía cô Johnson:- Còn cô, cô có thấy khả năng ấy không?Cô Johnson lắc đầu:- Không. Mọi phòng đều có người ở, đồ đạc lại sơ sài. Phòng tối, phòng vẽ và phòng thí nghiệm lúc nào cũng có người, ở đó chẳng có tủ lớn, góc khuất nào hết. Hay lũ gia nhân đồng lõa...- Điều đó có thể, nhưng chưa có gì chứng minh - Poirot nói.Một lần nữa, ông hỏi cha Lavigny.- Một câu nữa. Hôm nọ, cô Leatheran đây trông thấy cha nói chuyện với một người ở trước cổng. Cô ấy cũng một lần bắt gặp người này đang cố nhòm vào trong một cửa sổ. Có vẻ như hắn ta cứ lẩn quẩn quanh nhà nhằm mục đích nào đó.- Lại rất có thể - cha Lavigny lơ mơ.- Hắn ta bắt chuyện với cha trước?Cha Lavigny suy nghĩ một lát:- Phải... hình như thế. À phải, nhớ ra rồi, hắn nói trước.- Hắn nói gì với cha?Cha Lavigny có vẻ cố nhớ lại:- Hình như hắn hỏi nhà này có phải của đoàn khảo sát Mỹ. Rồi hắn nói ở công trường sao mà lắm công nhân. Thú thật tôi không hiểu rõ những điều hắn nói, song tôi cố góp chuyện để luyện tiếng Ả rập của mình. Hy vọng hắn là người thành phố, ngôn ngữ chuẩn hơn các thợ đấu ở công trường- Hai người còn nói những chuyện gì khác?- Tôi nói rằng Hassanich cũng to, nhưng không to bằng Bát-đa. Hắn hỏi tôi là người Ácmêni hay Syria.- Cha có thể mô tả hình dáng người ấy?Cha Lavigny lại chau mày, vẻ suy nghĩ, rồi mới nói:- Người đậm, thấp. Mắt hơi lác, da xanh vàng.Poirot quay về phía tôi:- Cô Leatheran, cô thấy như thế không?- Không đúng. Tôi lại thấy hắn cao, hơi gày, da nâu, và mắt không lác.Poirot nhún vai, thất vọng:- Luôn luôn là như thế! Nếu các vị là cảnh sát các vị sẽ kinh nghiệm điều này: bao giờ hai nhân chứng cũng đưa ra hai nhận dạng khác nhau về cùng một người. Luôn mâu thuẫn nhau về chi tiết.- Về mắt lác, thì tôi nhớ rõ. Các điểm khác, có thể cô Leatheran nói đúng. Khi tôi nói vàng, tôi cho với người Irắc thế là vàng, còn cô Leatheran gọi là nâu thì cũng không có gì lạ.- Rất nâu - tôi nhấn mạnh.Bác sĩ Reilly cắn môi, mỉm cười.Poirot giơ tay lên trời, nói:- Ta cho qua. Chưa biết ý nghĩa sự có mặt của người này là thế nào, rồi ta phải cố gắng tìm ra hắn. Ta tiếp tục.Ông lưỡng lự một lát, nhìn các khuôn mặt chung quanh bàn, rồi đột nhiên hất đầu, hướng về ông Reiter:- Nào ông bạn, nói xem ông làm gì chiều hôm qua?Bộ mặt hồng hào, múp míp của người được hỏi đỏ ửng:- Tôi?- Phải, ông. Trước hết ông cho biết tên, tuổi.- Carl Reiter. Hai tám tuổi.- Người Mỹ, phải không?- Phải, người Chicago.- Đây là lần đầu tiên ông công tác ở đây?- Phải. Công việc của tôi là nhiếp ảnh.- A! Vậy chiều qua ông làm gì?- Tôi ở trong phòng tối gần như suốt ngày.- Gần như suốt ngày?- Phải. Trước hết là tráng phim, sau là chuẩn bị các đồ vật để chụp.- Chụp ở bên ngoài?- Ô không. Trong xưởng ảnh.- Phòng tối thông với xưởng ảnh?- Phải.- Ông có để ý những gì xảy ra ngoài sân?Reiter lắc đầu:- Không, không thấ