bà. – Xin ông hãy tin rằng, – cô nói với ông Đờ Xecbông điềm tĩnh đến lạnh lùng, dù đôi môi run lên, – tôi không bao giờ nghĩ đến vịêc cầu xin quyền lợi của mẹ tôi khi xưa, mẹ tôi đã coi khinh, và xét đoán qua những điều ông vừa bày tỏ thì được những thứ ấy để làm gì... Tôi lớn lên trong niềm tin là chỉ có một mình trên đời này, và bây giờ tôi vẫn tự bảo mình rằng tôi không có ông bà.
- Những lời thật cay độc và chua chát! – Ông khách nói không phải không bối rối. – Nhưng, – ông hơi nhún vai nói tiếp, – trong hoàn cảnh như thế này tôi buộc phải để cô cứ hiểu sự việc theo cách ấy... Nhưng tôi muốn giúp cô trong phạm vi tôi có thể. Tôi không hề nghi ngờ rằng tôi có thể xin được cha mẹ tôi chấp thuận cấp cho cô một khoản niên kim xứng đáng và trọn đời.
- Xin cảm ơn! – Cô gay gắt thốt lên. – Tôi vừa nói rõ với ông rằng tôi không có ông bà; tại sao ông có thể cho rằng tôi sẽ nhận của bố thí của người lạ?
Ông khách lại đỏ mặt, nhưng lần này đấy là màu đỏ của hổ thẹn có lẽ hiện ra lần đầu tiên trên bộ mặt đài các kia. Ông ta lúng túng trông thấy và đi lấy mũ, không ai ngăn trở ông ta cả. Quay về phía luật sư, ông lại nói nhưng sơ qua về công việc bằng mấy lời gần như thì thầm; rồi như tuân theo một thôi thúc đột ngột nào đó, ông ta chìa tay cho Fêlixitê, nhưng cô cúi chào ông rất thấp và thong thả buông hai tay xuống bên cạnh... Đây là một bài học thật đau mà con gái người diễn trò giáng cho ông Đờ Xecbông kiêu ngạo! Ông ta bối rối lùi lại; mất hết điệu bộ cao ngạo khinh người của giới quý tộc trong giây lát, ông ta cúi chào mấy người kia rồi ra khỏi phòng khách, luật sư tiễn ông ta.
Khi cửa vừa đóng lại sau họ, Fêlixitê vùng đưa tay lên che mặt.
- Fê! – Giáo sư gọi và giơ hai tay. Cô nhìn và... chạy đến ẩn trong tay anh. Cô quàng tay ôm lấy cổ anh và áp mặt vào ngực anh... Con chim nhỏ chưa thuần thế là đã đầu hàng vĩnh viễn, nó sẽ không bao giờ vỗ cánh bay đi nữa; thật êm ái khi đựơc nghỉ ngơi an toàn trong hai cánh tay khoẻ mạnh, sau khi đã vùng vẫy gần chết trong một chuyến bay đơn độc qua bão táp.
Trông thấy thế, bà Frăngcơ ra hiệu cho ông chồng đang mỉm cười hoan hỷ và hai người lảng đi không một tiếng động.
- Giôhanex, em đồng ý! – Cô gái nói và ngước mắt lên, ở mi mắt còn long lanh đọng những giọt lệ đau buồn của tuổi trẻ.
- Đây rồi! – Anh thở dài và siết chặt thân hình mảnh khảnh của cô trong tay; những lời kia làm cho cô thành của anh. Tình yêu say đắm lấp lánh trong đôi mắt xám đang cúi nhìn bộ mặt hân hoan của cô gái! – Anh đợi từng giờ lời nói cứu rỗi này. Anh nói tiếp: – ơn chúa, lời nói ấy đã được thốt ra một cách tự nhiên! Nếu không anh cũng sẽ phải làm cho nó bật ra tối hôm nay và không chắc nó có vang lên bên tai anh êm ái như bây giờ không?... Fê ác nghiệt, có cần anh phải qua những thử thách gay go như thế trước khi em có thể quyết định làm anh sung sướng không?
- Không! – Cô phản đối và gỡ mình ra. – Không phải ý nghĩ toàn cảnh bên ngoài ông thay đổi đã thuyết phục em; chính lúc ông từ chối thẳng, không trả lại cuốn sách, lòng tin bỗng đến với em...
- Và mấy phút trước, khi bí mật bị lộ, – anh ngắt lời cô và lại ôm cô vào lòng, – anh đã nhận ra rằng dù cách nói bốp chát, tính hay phản kháng và thái độ kiêu căng ngạo mạn, trong thâm tâm em vẫn có tình yêu chân thật và say sưa của người phụ nữ. Em muốn từ chối hơn là để anh phải đau khổ vì một phát hiện đau đớn... Cả hai chúng ta đều đã qua các cuộc thử thách gian khổ và... đừng ảo tưởng về nhiệm vụ sắp thuộc về em! Anh đã bị mẹ từ bỏ, lòng tin vào nhân loại của anh đã bị lay chuyển mạnh, và cũng phải nói điều này, hiện tại anh gần như không có gì ngoài khoa học của anh!
- Ồ, em rất sung sướng được ở bên ông! – Cô ngắt lời và khẽ để tay lên môi anh. – Tất nhiên em không dám hi vọng có thể thay thế tất cả, nhưng điều gì mà một người vợ khiêm nhường có thể làm và suy nghĩ để làm êm dịu cuộc sống của người chồng cao thượng, điều đó chắc chắn em sẽ làm được!
- Khi nào thì cái miệng kiêu căng kia chịu gọi anh bằng anh? – Anh mỉm cười hỏi.
Khuôn mặt trắng nõn như hoa huệ của cô đỏ bừng lên.
- Giôhanex, đừng xa em lâu quá! – Cô thì thầm giọng năn nỉ.
- A, em tưởng anh ra đi không có em thật à? – Anh nói và cười thích thú – Nếu hoàn cảnh không thuận lợi được như lúc này, tối nay em mới biết là sáng mai, vào lúc tám giờ, em sẽ đi Bon với anh và bà Frăngcơ kính mến. Bà mẹ nhân hậu diễn kịch với em một chút thôi, cô bé ạ; Trên kia, trên căn phòng dành cho bạn bè để các hòm rương của em chuẩn bị từ hôm qua, và nhờ bà góp ý anh đã tự chọn chiếc mũ đi đường mà anh muốn nhìn thấy được đặt trên vầng trán ngạo mạn này... Em sẽ ở nhà bà Đuymông một tháng sau lễ đính hôn của chúng ta, rồi sau đấy... một người phụ nữ nhỏ nhắn sẽ dọn đến ở cạnh phòng làm việc của người giáo sư nghiêm khắc thường đem về nhà những nếp nhăn trên trán và mắt nhìn cau có.
Ông Đờ Xecbông đã chứng minh được nguồn gốc của mình, của người cha còn sống như hai người thừa kế duy nhất. Và họ được trao di sản của bà