hậu ở đây cực kỳ khắc nghiệt. Nhiệt độ trung bình dao động từ bảy mươi năm độ cho đến chín mươi độ F. Thời gian từ tháng Mười Một năm này đến tháng Năm năm sau là mùa mưa, trong thời gian này nước sông thường dâng cao hơn mức thông thường bốn mươi feet. Hai bên bờ sông ngập băng, dòng nước ngập hết cả những vùng đất rộng lớn chỉ để lại một khu vực riêng rẽ gọi là Gapo. Đây là khu vực mà người ta không thể đi bộ bởi vì nhiều bùn lầy và cũng không thể đi thuyền vì nước cạn. Khoảng tháng Sáu nước sông bắt đầu rút đi và đạt mức thấp nhất vào tháng Mười và tháng Mười Một. Cuộc thám hiểm của chúng tôi bắt đầu vào mùa khô khi mà con sông lớn và những nhánh sông con đã trở lại trạng thái bình thường. 
Con sông có dòng chảy không lớn lắm. Độ dốc không quá 8 inches một dặm vì vậy đây là con sông thuận tiện cho việc đi lại nhất. Thời điểm này con gió đông nam đang thổi mạnh nên những chiếc thuyền buồm có thể đi liền một mạch tới biên giới Peru. Còn chiếc Esmeralda của chúng tôi do có động cơ rất tốt nên có thể vượt qua những chỗ hiểm trở nhất của dòng sông một cách dễ dàng như đi trên mặt hồ. Chúng tôi mất ba ngày để tiến vào một con sông phía Đông bắc, mặc dù vậy có lẽ cũng còn cách vùng đầu nguồn hàng ngàn dặm chứ chẳng ít. Con sông lớn đến nỗi nhìn xa xa hai bên bờ sông chỉ là những đường thẳng mờ mờ như hai đường chân trời. Ngày thứ tư từ khi rời Manaos, thuyền chúng tôi ghé vào một nhánh sông nhỏ hơn con sông cái một chút. Càng đi sâu vào thì càng thấy nhánh sông này nhỏ lại. Mất hai ngày nữa chúng tôi mới đến một ngôi làng của người da đỏ - nơi mà Giáo sư Challenger khuyên chúng tôi nên đỗ lại để nghỉ ngơi và chúng tôi nên trả lại chiếc Esmeralda về Manaos. Ông nói rằng chúng tôi sẽ gặp không ít thác ghềnh phía trước nên có lẽ sẽ không dùng thuyền được nữa. Ông cũng nói riêng với chúng tôi rằng nơi đây chính là cửa ngỏ của vùng đất huyền bí - tâm điểm của cuộc hành trình và ông nhấn mạnh rằng có càng ít người tham gia vào cuộc thám hiểm này càng tốt. Cuối cung Giáo sư Challenger yêu cầu chúng tôi hứa danh dự sẽ không nói hoặc cho phép in ấn tất cả những gì liên quan đến vùng đất mà chúng tôi sẽ đặt chân đến. Giáo sư cũng bắt tất cả những người phục vụ thề trước thần linh của họ với mục đích tương tự. Đó cũng là lý do tại sao mà trong câu chuyện của tôi mọi địa danh không rõ ràng chút nào, tôi cũng lưu ý rằng tất cả những bản đồ hoặc hoặc hình họa liên quan đến vùng đất này mà độc giả đang có trong tay đã được khéo léo làm lệch đi vì vậy không ai có thể dựa vào chúng để đến được vùng đất huyền bí này. Nguyên nhân Giáo sư Challenger muốn giữ bí mật vùng đất này có thể đúng đắn hoặc không nhưng chúng tôi không có sự lựa chọn nào khác bởi vì ông ấy sẵn sang hủy bỏ toàn bộ chuyến đi chứ nhất định không hủy bỏ một điều kiện nào. 
Ngày mồng hai tháng Tám chúng tôi tạm biệt con tàu Esmeralda trước khi nó trở về Manaos - đây là tín hiệu cuối cùng của chúng tôi với thế giới bên ngoài. Hai ngày sau chúng tôi ở trên hai chiếc xuồng nhỏ của người da đỏ. Hai chiếc xuồng được làm từ những chất liệu rất nhẹ, bằng tre bọc da vì vậy chúng tôi có thể mang chúng lên bộ tránh những vùng hiểm yếu không đi lại được bằng đường thủy. Chúng tôi chất tất cả hành lý lên hai chiếc xuồng và thuê hai người da đỏ nữa để giúp chèo thuyền. Tôi biết rằng tên của hai người da đỏ đó là Ataca và Itepu - những người đã hộ tống Giáo sư Challenger trong cuộc phiêu lưu của ông lần trước. Họ có vẻ rất sợ chuyến đi này nhưng bởi vì Giáo sư Challenger là người có quyền lực vô biên chi phối toàn bộ các vùng đất quanh đây (trong ý nghĩ của những thổ dân ở đây là thế) nên khi mà người đứng đầu bộ tộc đã đồng ý thì các thành viên của bộ tộc phải hoàn toàn thuần phục. 
Vậy là ngày mai chúng tôi sẽ mất hút trên vùng đất chưa ai biết đến này. Bản báo cáo này tôi đang gởi về xuôi bằng thuyền và có lẽ đó là những lời cuối cùng tôi gởi tới những ai quan tâm tới số phận lạ lùng của chúng tôi.

Chương 08
NHỮNG LÍNH GÁC NGOÀI RÌA CỦA VÙNG ĐẤT MỚI

Những bạn của chúng tôi ở nhà chắc phải vui mừng thấy chúng tôi đã đến đích. Sự thật là, chúng tôi chưa leo lên cao nguyên, nhưng nó nằm ngay trước mặt chúng tôi và ngay cả giáo sư Summerlee cũng ở trong tâm trạng kiềm chế hơn. Không phải trong phút chốc ông đã chịu thừa nhận đối thủ của ông là đúng, nhưng ông bớt khăng khăng giữ những ý kiến chống đối liên tục của ông. Tuy nhiên, tôi phải tiếp tục bài tường thuật của tôi đang còn dở dang. Chúng tôi gửi trả lại nhà một người địa phương Anh điêng bị thương và tôi giao cho anh trách nhiệm đem bức thư này về, nhưng rất nghi ngờ không biết thư có đến tay được không. 
Tôi viết xong bức thư vừa rồi thì chúng tôi rời khỏi làng của người Anh điêng mà chiếc tàu Esmeralda đã chở chúng tôi tới. Tôi phải bắt đầu bản báo cáo của mình bằng một tin không mấy tốt lành. Nếu không kể việc cãi nhau vặt giữa hai Giáo sư đáng kính thì đây là