g dây leo. Chúng có vẻ tiến hóa hơn những con thú mà chúng ta đã gặp trên đường. Đúng là những thằng người vượn. Chúng khiêng thằng bị thương đi. Nó bị chảy máu giống như một con lợn bị chọc tiết. Sau đó chúng ngồi xung quanh chúng tôi. Vẻ mặt đằng đằng sát khí. Đó là những con vượn người to lớn với những cặp mắt màu xám nhìn chúng tôi hau háu như nhìn những món mồi béo bở. Challenger không phải là người nhút nhát nhưng lúc đó ông ta có vẻ rất sợ hãi. Ông cố vùng vẩy thoát ra khỏi những cái dây và luôn miêng chửi bọn chúng y như chúng là người văn minh vậy. Những từ ngữ phát ra từ miệng Giáo sư còn kinh khủng cả lúc ông nguyền rủa bọn nhà báo mà chúng ta vẫn thường nghe. 
- Thế bọn vượn đã làm gì? 
Tôi bị cuốn hút vào câu chuyện mà Huân tước vừa kể. Còn Huân tước Roxton thì đưa mắt nhìn xung quanh một cách cảnh giác. Tay ông đặt trên cò súng đã lên đạn sẵn. 
- Tôi thì nghĩ rằng thế là hết! Nhưng thật bất ngờ, sự việc lại diễn tiến theo một chiều hướng khác. Cả đàn người vượn thì thầm với nhau như đang bàn tán điều gì đó. Sau đó một con trong đàn đến bên cạnh Giáo sư Challenger. Chắc cậu sẽ không tin đâu! Trông Giáo sư và con vượn người đó giống nhau một cách kỳ lạ. Tôi không dám tin vào mắt mình nữa. Con vượn đứng cạnh Giáo sư cũng có một thân hình to lớn nhưng ngắn ngủn, ngực tròn, cổ ngắn, hàm râu bạnh ra, lông mày mọc thành búi như Giáo sư Challenger. Đôi mắt nó cũng chiếu một cái nhìn khiêu khích vào người đối diện. Khi con người vượn kia đưa tay về phía vai Giáo sư Challenger thì mọi thứ có vẻ như chấm dứt. Giáo sư Summerlee như một người lên cơn. Ông cười khành khạch rồi sau đó tự dưng ông òa khóc. Con vượn người cũng cười khùng khục như tiếng gà cục tác. Sau đó bọn chúng đưa chúng tôi vào rừng. Chúng không hề động đến súng đạn của chúng tôi nhưng lại mang tất cả thực phẩm đi. Chúng mang chúng tôi đi xuyên không biết bao nhiêu bụi cây gai góc. Cứ nhìn mặt mũi và quần áo của tôi thì thấy. Da dẻ của chúng như da trâu chẳng hề xây xát chút nào cả. Nhưng thật kỳ lạ Giáo sư Challenger chẳng hề hấn chi cả. Bốn con vượn người kiệu ông ấy lên vai như một hoàng đế La Mã. Cái gì thế nhỉ? - Huân tước Roxton đột ngột hỏi tôi. 
Có tiếng lách cách vọng lại từ phía xa. 
- Bọn chúng đến! - Huân tước Roxton nói - Hãy nạp đầy đạn vào và chiến đấu tới cùng. Chắc bọn chúng đang phấn khích vì điều gì đó. Đúng là chúng sẽ được sung sướng khi chạm tới chúng ta. Cậu đã từng nghe bài thơ: Trận chiến cuối cùng chưa? Đôi tay cứng đặt lên khẩu súng trường. Giữa những người sống và những người chết. Cậu có nghe thấy gì không?
- Tiếng động đang xa dần rồi! 
- Tôi không tin vào sự may rủi nhưng có lẽ chúng đang tìm kiếm chúng ta khắp cả khu rừng. Ah, mà tôi đang kể cho cậu nghe tiếp câu chuyện của chúng tôi cơ mà. Bọn chúng đưa chúng tôi về làng. Ngôi làng của chúng, có tới hàng ngàn ngôi nhà được làm bằng cành và lá cây nằm cạnh vực đá. Ngôi làng cách đây khoảng chừng bốn dặm đường. Những con thú kinh tởm sờ sẩm khắp mình mẩy tôi. Bọn chúng trói nghiến chúng tôi lại với nhau và cột vào cành cây. Một con vượn to lớn đứng gác, tay lăm lăm cây gậy. Ah! Khi tôi nói chúng tôiđiều đó có nghĩa là chỉ có tôi và Giáo sư Summerlee mà thôi, còn Giáo sư Challenger thì ngồi trên cây và ăn hoa quả. Mấy lần ông ấy chuyển cho chúng tôi một ít hoa quả và kín đáo tháo dãn dây trói cho chúng tôi. Chúng tôi thật không thể nhịn cười khi nhìn thấy cảnh ông ấy ngồi với con vượn mà tôi đã nói rằng giống ông ta như đúc. Ông Giáo sư hát bài Rung chuông lên bằng cái giọng ồm ồm. Bọn người vượn để cho ông Challenger làm những gì ông ấy muốn trong khi chúng tôi thì bị giám sát chặt chẽ. Chúng tôi cảm thấy an ủi phần nào vì cậu đã thoát khỏi tai họa này, thêm nữa cậu đã thu được kết quả khả quan. Thôi nào! Cậu trai trẻ! Tôi sẽ kể cho cậu nghe một chuyện mà cậu sẽ cảm thấy rất ngạc nhiên cho mà xem. Cậu nói rằng cậu thấy dấu hiệu của con người, nhìn thấy đống lửa và cái bẫy? Còn chúng tôi thì tận mắt nhìn thấy họ rồi. Đó là một bộ lạc da đỏ - những con người vô cùng khốn khổ. Có lẽ nửa kia của bình nguyên là nơi sinh sống của con người - nơi mà cậu đã nhìn thấy những cái cửa hang ấy. Và nửa bên này là nơi sinh sống của loài vượn người. Giữa hai bên đã xảy ra xung đột triền miên. Ngày hôm qua phía vượn người đã bắt được khoảng hơn một chục người da đỏ làm tù binh. Tôi chứng kiến những người đó đã bị cào cấu, cắn xé đến nỗi họ gần như không thể bước đi được. Bọn người vượn giết chết hai người bằng cách ném họ ra xa. Thật đúng là một cách giết người của loài thú man rợ. Những người nhỏ nhắn khốn khổ không kêu được một tiếng. Cả ba chúng tôi cảm thấy vô cùng kinh hoàng. Ông Summerlee thì ngất lịm còn Giáo sư Challenger thì cố gắng lắm mới giữ được bình tĩnh. Tôi nghĩ bọn chúng đã xéo hết cả rồi! Cậu có nghĩ như thế không? 
Chúng tôi lắng tai nghe nhưng chẳng có một âm thanh gì ngoài tiếng chim hót gọi nhau. Huân tước Roxton lại tiếp tục với câu chuyện của ông. 
- Chàng trai trẻ ạ! Cậu đã suýt chết trong gang tấc đấy! Bọn chúng đã