trai Ríchmơn cũng dã hai mươi tám tuổi, và Lesli, vợ ông thì lại mới có hai mươi chín tuổi.Ông rất yêu vợ. Đến tận bây giờ, ông vẫn còn hình dung ra cô rất rõ nét. Một khuôn mặt trái xoan, đôi mắt xám sẫm màu, linh hoạt, mái tóc dầy màu nâu, lượn sóng. Ông yêu Lesli và hoàn toàn tin vợ.Khi ông đến đóng quân ở nước Pháp, giữa những trận đánh ác liệt, ông vãn nhớ đến vợ, mỗi khi có thì giờ rỗi là ông lại lấy từ trong túi áo ngực ra tấm ảnh của vợ ngắm nghía.Rồi cũng đến lúc chuyện bị lộ…Chuyện lộ ra như là trong tiểu thuyết vậy. Người thiếu phụ đã đút nhầm cả thư viết cho chồng lẫn thư viết cho tình nhân vào một phong bì gửi cho chồng. Cho đến tận bây giờ, sau ngần ấy năm viên tướng vẫn chòn nhớ cái cảm giác bàng hoàng … đau đớn lúc ấy…Lạy chúa! Thật là quá sức chịu đựng… Và, sự việc trong thư đã nói rõ. Đôi tình nhân bắt đầu gặp nhau vào các kỳ nghỉ phép! Kỳ nghỉ phép sau cùng của Richmơn thì…Lesli… Lesli và Átơ!Cái thằng trẻ ranh ấy mới đáng nguyền rủa chứ! Bao giờ hắn cũng mỉm cười khi phục vụ ta “Tuân lệnh, thưa ngài!”. Sự dối trá của quỉ dữ! Hắn đã đánh cắp vợ của một người đàn ông khác!Dần dần hình thành trong ông một cơn giận lạnh lùng, chết người. Nhưng ông vẫn tiếp tục cư xử với Áctơ như xưa. Ông đã giấu kín được điều mình biết, khiến Áctơ không hề nghi ngờ.Ông đã thành công như vậy? Và ông tin rừng Áctơ Richmơn không hề hay biết gì. Còn những lúc ông không nén được mình mà có thái độ bực dọc với anh chàng thì cũng có thể đổ cho rằng đó là cơn nóng bất thường, do chiến trận căng thẳng khiến nghiệp nhà binh phải chịu.Chỉ có cậu lính trẻ Emititgiơ là nhìn ông với ánh mắt ngạc nhiên. Chàng lính trẻ đó rất dễ thương và cũng hay để ý mọi chuyện.Cũng có thể chính Emititgiơ lại linh cảm thấy mọi điều suy nghĩ của viên tướng.Ông đã chủ tâm đẩy Ríchmơn vào chỗ chết. Nhng cũng có những lần chẳng hiểu bằng cách nào mà anh ta vẫn thoát thân bình yên vô sự trở về. Đúng là ông đã cố ý cử Richmơn đén những nơi có chiến trận, song ông không một chút áy náy lương tâm. Và anh ta đã chết. Thật sự thì trong chiến đấu, người ta dễ mắc phải hàng loạt các sai lầm mà đáng lẽ không nên có, sai lầm đó đã đẩy người ta vào chỗ chết. Bởi chiến trận là một nơi hỗn loạn, khiếp đảm. Có thể sau này, mọi người sẽ nhận xét về ông:“Tướng Mơcathơ đôi lúc có những cơn thần kinh khi đối xử với cấp dưới. Cũng có một vài sai lầm của ông đã làm hy sinh mất một số người tốt”. Đấy, chỉ có thể nói thế về ông như vậy mà thôi.Nhưng chàng trai trẻ Emititigiơ thì lại nhìn nhận cái chết của Ríchmơn theo cách khác. Anh ta dã nhìn viên tướng bằng ánh mắt rất kỳ lạ. Có lẽ anh ta đã biết rằng, chỉ huy của mình đã cố ý đẩy Richmơn vào chỗ chết.(Có thể Emititgiơ ba hoa chuyện đó sau chiến tranh chăng).Vợ ông Lesli cũng không hề biết chuyện gì xảy ra. Lesli đã khóc người tình nhiều (theo suy luận của viên tướng) nhưng đến khi tướng Mơcathơ trở lại Anh Quốc thì vợ ông đã thôi khóc. Và vợ ông cũng không bao giờ kể điều bí mật ấy cho các cô bạn thân biết. Cô ấy đã biết giữ bí mật. Họ lại chung sống bên nhau. Có điều người thiếu phụ đã khắc hẳn trước đây. Ba bốn năm sau đó, cô ấy đã bị viêm phổi và chết.Chuyện đó xảy ra cũng đã lâu rồi. Mười lăm hay mười sáu năm đã trôi qua nhỉ?Ông đã phục viên, rời khỏi quân đổi và chuyển đến sống ở vùng Đêvơnsơ. Ông mua một căn nhà nhỏ, đúng như ông vẫn thường mơ ước. Hàng xóm là những người quyền quý. Vùng ông ở rất đẹp. Ông đi săn, đi câu cá. Chủ nhật nào ông cũng đi nhà thờ (chỉ trừ những hôm mà cha cố thuyết giảng bài Đavid hại Urias ra sao. Ông không thể chịu đựng được chuyện đó. Và ông sẽ khó ở trong người nếu phái nghe cha giang rbài này).Tất cả mọi người àêu đối xử thân mật với ông. Đó là buổi ban đầu! Sau đó ít lâu, ông bắt đầu cảm thẩy khó chịu bới họ cứ nhìn ông thì thầm vụng trộm gì đó sau lưng ông rồi họ nhìn ông e dè dượng nhừ họ đã nghe kể những điều quá xấu về ông vậy. Đúng là những kẻ hay đưa chuyện dối trá…Emititgiơ đã đi nói xấu về ông chăng?Thế là ông cũng bắt đầu xa lánh tất cả mọi người. Ông sống dơn độc. Lâu dần ông thấy không thích nói chuyện, giao tiếp với mọi người nữa.Mà tất cả đã trôi qua từ lâu rồi. Đến bây giờ… đến bây giờ chẳng còn ai nhắc đến chuyện cũ nữa. Lesli chết đã lâu, Richmơn cũng chết còn lâu hơn nữa. Mọi thứ xảy ra chẳng có gì là quan trọng cả.Ông đã sống một cuộc sống cô đơn bởi vì các bạn chiến hữu thời trẻ của ông bắt đầu xa lánh ông.(Nếu Emititgiơ ba hoa thì tất nhiên họ cũng đãb iết về chuyện trên).Và bây giờ trong buổi tối nay - một giọng không quen biết đã nhắc nhở lại chuyện cũ ấy.Không hiểu lúc đó ông phản ứng như vậy có thich shợp không? Vì sao môi ông không giật lên? Vì sao ông không nhanh chóng tỏ ra tức tối, hậm hực phản đối những lời kết tội ấy. Nhưng lúc đó ông cảm thấy khó nói.Chắc chắn là không một ai có mặt ơ trong phòng lúc ấy lại tự nhận rằng đó là những lời buộc tội đúng đắn. Theo như mọi người phản ứng thì đó là sự điên rồ, quá khích của một kẻ nào dó. Ngay một cố gái trẻ đáng phục như Viơra thế mà còn kết tội cô là dìm chết một đứa trẻ con! Thật là dở hơi! Có