gang lời thầy Chương. “Thầy có thể đọc Jane Eyre, tác phẩm tiêu biểu của Charlotte Bronte[4'> không ạ?” Cậu nam sinh vừa lên tiếng nhanh chóng rút quyển sách từ cặp sách ra, đó chính là quyển Jane Eyre.
[4'> Charlotte Bronte (1816-1855): nữ nhà văn người Anh, tác giả của những tiểu thuyết được xếp vào hàng kinh điển của văn học Anh.
“Chương mấy?” Thầy Chương tựa hồ không nhìn thấy hành động mang tính chất sỉ nhục đó.
“Chương một ạ!”
“Ngày hôm đó vốn không thể đi tản bộ. Không sai, buổi sáng chúng tôi đã dạo một tiếng đồng hồ trong rừng cây trụi lá…”
“Chương ba.”
“Trong ký ức của tôi, sự việc tiếp theo là tôi cảm thấy giống như tỉnh dậy sau một cơn ác mộng kinh hoàng…”
“Chương mười.”
“Cho đến bây giờ, tôi đã ghi chép tường tận một số chuyện nhỏ nhặt không đáng kể trong cuộc sống…”
“Chương hai mươi lăm.”
“Một tháng sau khi tỏ tình, mấy tiếng cuối cùng có thể đếm được trên đầu ngón tay…”
“Chương ba mươi mốt.”
“Cuối cùng tôi cũng tìm thấy nhà…”
Vẻ kinh ngạc của cậu nam sinh đã nói cho cả lớp biết thầy Chương không đọc sai một chữ.
“Chương ba mươi sáu.” Cậu nam sinh không chịu khuất phục, lại lên tiếng. “Thưa thầy, xin thầy hãy đọc câu tiếp sau câu này: “Là một nỗi đau khổ như thế nào mà người này tựa hồ hạ quyết tâm trì hoãn?”
Tay phải của thầy Chương đột nhiên cuộn lại thành nắm đấm, người thầy hơi lảo đảo. Thầy im lặng hồi lâu. Liễu Địch nhìn thấy giọt mồ hôi trên trán thầy.
Các bạn trầm mặc, trao đổi ánh mắt đắc ý và vui vẻ của kẻ chiến thắng. Liễu Địch thở dài. Không hiểu vì sao nhìn những gương mặt cười cợt trên nỗi đau của người khác, trong lòng cô hơi khó chịu.
Cuối cùng, thầy Chương cũng lên tiếng, thầy đọc câu tiếp theo bằng ngữ điệu đau đớn: “Hai mắt ông đã bị mù. Đúng vậy. Edward Rochester đã hoàn toàn trở thành người mù…”
Cậu nam sinh buông quyển sách, lặng lẽ tuyên bố sự thất bại của mình. Các bạn khác như bùng lòng hiếu kỳ, nhanh nhảu nên tên một loạt tác phẩm nổi tiếng chợt xuất hiện trong đầu, dù một số tác phẩm, bọn họ cùng lắm chỉ biết tên:
“Anna Karenina.”
“Hồng lâu mộng.”
“Phục sinh.”
“Hoàng Hà chảy về phía đông.”
“Ông già và biển cả.”[5'>
[5'> Anna Karenina, Phục sinh: hai tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn người Nga Lev Tolsoy. Hồng lâu mộng: tiểu thuyết nổi tiếng của Tào Tuyết Cần, Trung Quốc. Ông già và biển cả: tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn người Mỹ Ernest Hemingway. Hoàng Hà chảy về đông: tiểu thuyết của Lý Oa.
...
Cho đến khi không còn ai đứng dậy đề nghị thầy Chương đọc thuộc tác phẩm nữa, cuộc khảo vấn mới kết thúc. Cả lớp không ai thắng được người thầy đang lặng lẽ đứng trên bục giảng kia.
Cả lớp cuối cùng cùng bị chinh phục hoàn toàn. Vẻ bất mãn, ngông cuồng và thách thức trên mặt chúng hoàn toàn biến mất, thay vào đó là sự khâm phục và sùng bái. Lần đầu tiên trong đời, chúng biết thế nào là “sự uyên bác”, là cảm giác nhỏ bé và bi ai của con ếch ngồi dưới đáy giếng ngước nhìn bầu trời bao la.
Về phần Liễu Địch, cô biết thế nào là “thiên tài” thực sự.
Thế nhưng, trước vô số ánh mắt sùng bái, thầy Chương vẫn lạnh lùng, vô cảm. Thầy cất giọng bình thản: “Các em còn cần tôi đọc tác phẩm nào nữa không?”[6'>
[6'> Thầy Chương dùng từ “độc” có nghĩa nhìn vào sách hay văn bản để đọc.
“Đọc”? Lại là “đọc”? Những đứa trẻ mười sáu, mười bảy tuổi này, dù sùng bái một người đến mấy, cũng không thể chịu được sự ngông cuồng và miệt thị từ ngữ. Lớp học lại ồn ào. Trong âm thanh tạp loạn, một giọng nói trong trẻo vang lên: “Thưa thầy, tại sao thầy luôn gọi “thuộc lòng” thành “đọc”? Lẽ nào thầy lớn lên với kiểu “đọc” sách đó?”[7'>
[7'> Đáng lẽ thầy Chương phải dùng từ “bội” tức đọc thuộc lòng. “Độc” và “bội” là hai từ có cách đọc, cách viết và ý nghĩa hoàn toàn khác nhau.
Đây là lời chất vấn của bạn cùng bàn Liễu Địch. Câu nói này dẫn đến một loạt tiếng nhao nhao chỉ trích. Mọi người bàn luận, trách cứ thầy, như thể đó không phải là người thầy chúng sùng bái vài phút trước mà là một tên tội phạm.
Chỉ có Liễu Địch không lên tiếng. Đúng ra là cô im lặng từ đầu đến cuối, không đặt câu hỏi với thầy, cũng không lên tiếng phê bình thầy.
Về phần thầy Chương, trước sự công kích của đám học sinh, thầy vẫn trầm mặc, tựa hồ những lời trách cứ bên dưới không liên quan đến mình.
Liễu Địch ngước nhìn gương mặt vô cảm của thầy bằng ánh mắt nghi hoặc, cô muốn tìm ra nguyên nhân của sự trầm mặc đó. Trong đầu cô vụt qua một ý nghĩ. Liễu Địch giật mình bởi ý nghĩ này, cuốn sách Ngữ văn trong tay cô rơi bộp xuống đất. Cô so vai, cố gạt bỏ ý nghĩ đó nhưng nó càng lúc càng rõ ràng trong đầu cô. Thầy không mang giáo án, thầy dò dẫm đi từng bước lên bục giảng, thầy luôn gọi “thuộc lòng” là “đọc”, thầy đeo cặp kính đen...
Trời ạ! Liễu Địch đột nhiên cảm thấy ý nghĩ này vừa chân thực vừa sợ hãi. Tai cô ù ù, cô ra sức lắc đầu, dường như chỉ làm vậy mới có thể gạt bỏ suy nghĩ điên rồ đó. Cuối cùng, cô lại ngước nhìn gương mặt thầy. Thầy dường như không phải đối diện với vô số gương mặt sống sờ sờ mà đối diện với sa mạc mênh